Ακριβά λάθη, φτηνά τσιγάρα

Ξέρεις κάτι, πάντα είχε ένα θέμα με αυτούς που με έκριναν. Και ναι, όχι μόνο με αυτούς που με έκριναν αρνητικά, αλλά και με αυτούς που με έκριναν θετικά, λες και κάτι, κάπου χρωστούσαμε σε όλους αυτούς και είχαν και άποψη. Ίσως, ο μεγαλύτερος Πάπας στις μέρες μας να φαντάζει άφαντος μπροστά σε αυτά τα μεγαθήρια του μη λάθους. Και δεν με πειράζει η κρίση σαν κρίση, είτε με κατακεραυνώνεις κάθε μέρα είτε μου πλέκει εγκώμια, το ρεζουμέ θα είναι το ίδιο, απλή απέχθεια.

Δεν ξέρω αν φταίει το ότι από μικροί έχουμε μάθει να κρίνουμε ή αν εγώ έχω εκπαιδευτεί στα ακριβά λάθη. Ξέρεις,  κοιτάζω λίγο πίσω, ανακαλύπτω ότι έχω μία τάση στην μαλακία, ναι στην μαλακία. Και όπως λέει ο σοφός λαός, μίας μαλακίας - μύρια έπονται. Ενδελεχώς εξετάζω και την τάση μου στην μη μαλακία, τάση που εκδηλώνεται σπάνια, τάση που όταν εκδηλώνεται ίσως να είναι και πολύ χειρότερα.

Θα ήθελε βαθιά μέσα μου, να είχα γεννηθεί τσιγγάνος. Να ζω την ζωή μου μποέμικα, να κάνω βόλτες αριστερά δεξιά και ως όλοι να με έχουν απλά για ένα παράσιτο, να παρασιτώ ευχάριστα και να μην έχουν να περιμένουν τίποτα. Θα ήθελα να μπορούσα να δεχτώ την επιλογή του μετρίου στην ζωή μου, αλλά η μετριότητα είναι μία ασθένεια, χειρότερη ίσως από την μαλακία που λέγαμε λίγο παραπάνω. Μετά όμως τα θέλω μου, έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με άλλα θέλω μου. Άσχημες καταστάσεις, πράγματα μη ωραία, που λίγοι θα καταλάβετε και χαίρομαι για αυτό.

Και μέσα σε αυτή την χαρά, θα ήθελα να ήμουν ένας μικρός γλυκός επιστήμονας, που ζώντας αντισυμβατικά να μην σας έχω ανάγκη. Να μην είμαι συνέχεια μέσα στο άγχος και ως ένας νέος Μένιππος να καπνίζω τα φτηνά μου τσιγάρα.

Δεν πειράζει όμως, προς το παρόν ας συνδυάσουμε την κρίση σας με την ανάγκη του ανθρώπου για αποδοχή, για επιβίωση και επιβεβαίωση. Μία μέρα ελπίζω να έχω την ευλογία να γίνω σαν και εσάς, κριτής πάντων, ορθός, αλάνθαστος. Προς το παρόν όμως, διαλέγω την μοναδική παρέα ενός βασιλικού, που το μόνο που ζητάει είναι νερό, μία φορά την ημέρα για να είναι ευτυχισμένος. Ευτυχισμένος κάθε φορά όταν επιστρέφω από την όποια δουλειά, ευτυχισμένος όταν κλείνουν οι κάμερες.

Βλέπεις, καπνίζει και αυτός, φτηνά τσιγάρα...

Πυξαράς Δημήτρης 

Ο Σταυροφόρος

θα σας γράψω μία ιστορία,

μου την είπε χθες ένας ασκητής,

μέσα σε ένα πορνείο,

ήθελε να εξομολογηθεί το πάθημα ενός Σταυροφόρου,

Λίγο πριν αμαρτήσει και αυτός…

Συνάντησα στον Γολγοθά, έναν Σταυροφόρο

Στα γόνατα, κλαίγοντας με λυγμούς

Έχοντας το σπαθί έξω από την θήκη,

Μόνος, κουρασμένος, μου ζήτησε να εξομολογηθεί

Και είπε ο Σταυροφόρος:

Το ταξίδι όταν άρχισα, αυτό της σταυροφορίας

Βρήκα εμπόδια πολλά

Στο σπαθί μου ορκίστηκα, να κρατήσω ιδανικά

Στην μάχη ποτέ δεν δείλιασα.

Πάλεψα σκληρά, μου δώσανε χρήματα

Στεφάνια, μετάλλια, τιμές

Τον δρόμο της αρετής ακολούθησα, τα ήθη τα χρηστά

Ποτέ δεν κολακεύτηκα για τις νίκες της πολλές

Και στις λίγες ήττες,

Κοίταξα τον ουρανό,

Δύναμη πήρα, τις πληγές να κάνω καλά

Και γιατί καλέ μου Σταυροφόρε,

Κάθεσαι εδώ και κλαις

Θρηνώντας με το σπαθί σου

Το εύλογο, ενάρετο παρελθόν;

Με πρόδωσαν οι άνθρωποι καλέ μου ασκητή,

Αγνώμονες, βέβηλοι κάθε ίχνους ευεργεσίας

Την τιμή μου σπίλωσαν

Από το Τάγμα μου με έδιωξαν

Με τον πόνο μου γέλασαν,

Και το ψέμα τους στοίχειωσε την ζωή μου

 Ποιο φαύλοι από τους φαύλους έγιναν

Και στην άβυσσο του ψεύδους,

Καταδίκασαν σε πίστη αγαθούς, ενάρετους αδερφούς

Και το σπαθί μόνο μου έμεινε,

Συνέχεια έξω από την θήκη,

Ανίκανο να πολεμήσει το κακό

Αυτά είπε ο Σταυροφόρος τέκνο μου

Σκούπισε να δάκρυα,

Έκρυψε τις πληγές του

Και συνέχισε τον δρόμο του

Και γιατί άγιε άνθρωπε, μου τα λες αυτά, μέσα στο πορνείο; Ρώτησα τον Ασκητή,

Γιατί η λάσπη, θα σε λερώσει

Αλλά εσύ αν είσαι καθαρός,

Το νερό θα σε λυτρώσει

Μέσα στο σκοτάδι θα φανεί φως

Και όσοι, τον Σταυροφόρο έβλαψαν

Τον πόνο τους δεν απάλυναν με το ψεύδος

Η κακία τους και αν απέδωσε

Στον Σταυροφόρο δεν κατάφεραν κακό,

Στα μάτια του, είδα πως έμεινε,

Κάθε παλιό ιδανικό

Και όταν η στεναχώρια του περάσει

Κάπου, θα ακούσουμε για αυτόν και πάλι κάτι καλό

Όσοι δίνουν τον αγώνα του δεν χάνονται

Και ακόμα όταν ο αγώνας, χαθεί

Θα ξέρουν

Πηγή φωτός ήταν οι πράξεις τους

Τα έργα των άξιων, τα βλέπουν και οι τυφλοί

Χαμογέλασε,

πήγε και αυτός 

με την σειρά του να αμαρτήσει

Πυξαράς Δημήτρης

Τζόγος: Το ταξίδι στην Ιθάκη

Έχετε σκεφτεί ποτέ ότι το να κυνηγάς τους στόχους σου είναι σαν να τζογάρεις; Ορίζεις τον στόχο, ρεαλιστικό ή μη, διαθέτεις πόρους (χρήμα - προσπάθεια - χρόνο), θυσιάζεις καταστάσεις (διακοπές - σχέσεις με ανθρώπους), καταλήγεις που; Το ιδανικό είναι ο στόχος να έρθει ή να αρχίσει να έρχεται. Αν δεν έρχεται; 

Το παράδοξο με τους μακροπρόθεσμους στόχους είναι ότι δεν ξέρεις πως θα πάνε. Κάνεις μια παραδοχή, ζυγίζεις δυνάμεις, αποφασίζεις ορθολογικά. Υπάρχει όμως και η άλλη προοπτική, κατά την οποία ο στόχους σου είναι ανέφικτος: αν όλοι οι άνθρωποι δρούσαμε ορθολογικά, ο κόσμος μας θα ήταν τέλειος. Δεν είναι όμως, ούτε και εμείς. Και δεν ξέρω για εσάς, εγώ δεν θέλω να γίνω ποτέ μου τέλειος. 

Αυτό που με απασχολεί, και γράφω αυτό το κείμενο για τους 5-6 που θα το διαβάσετε (και ίσως τους έναν - δύο που να είχατε ή να έχετε κοινή λογική μαζί μου), είναι το κατά πόσο μία μη ορθολογική επιλογή στόχου μπορεί να θεωρηθεί τζόγος. Δηλαδή... 

Βρίσκουμε τον στόχο, μας αρέσει και αντιλαμβανόμαστε ότι είναι ανέφικτος. Μία υγιή αντίληψη θα επίταξε ότι δεν θα έπρεπε ποτέ και κανείς να προσπαθήσει έναν ανέφικτο στόχο. Πως άραγε να τρέξεις σε έναν αγώνα 100 μέτρων όταν με το ζόρι μπορείς να περπατήσεις και αυτό κουτσαίνοντας; Αλλά σου αρέσει το τρέξιμο, κάτι μέσα σου φωνάζει ότι πρέπει να το κάνεις, ότι θα τα καταφέρεις. Είναι η ίδια φωνή που, πιθανός, να ακούει ο τζογαδόρος όταν παίζει ρουλέτα και σκέφτεται ότι μπορεί να κάτσει το μπαλάκι 13 πράσινο.. Πόσο πιθανό άραγε; 

Το κακό με τον τζόγο δεν είναι αν θα χάσεις μία φορά, το κακό είναι ότι καταστρέφει ανθρώπους, ζωές, περιουσίες. Το ίδιο όμως δεν γίνεται και με τους λανθάνοντες στόχους; Ποντάρεις ότι με υπεράνθρωπες προσπάθειες θα τα καταφέρεις. Διαθέτεις όλα σου τα χρήματα στην επίτευξη του στόχου σου, ξεχνάς φίλους - σχέσεις, από χρόνο το να φας στα γρήγορα του θεωρείς πολυτέλεια. Κάπου εκεί χάνεις την έννοια του ύπνου, καταστάσεις όπως οι διακοπές είναι πλέον ανύπαρκτες, μπορεί να ξεχάσεις να πας και στην τουαλέτα..  Είσαι σαν τους ναρκομανείς που κάνουν τα πάντα για την δόση τους, σαν τους αλκοολικούς που σκέφτονται μόνο το πιόμα, σαν τους τζογαδόρους που χάνουν όλη την περιουσίας τους στον τζόγο. 

Μέρες, μέρες, βλέπεις την καταστροφή να έρχεται. Δεν είναι λίγες οι σειρήνες που σε ρωτάνε αν και για πόσο θα αντέξεις, πόσο θα πάει, τι θα γίνει και αν αξίζει. Και εσύ, ως σύγχρονος Οδυσσέας πρέπει να τις παρακάμψεις για να πας στην Ιθάκη. Το καράβι δεν θα αντέξει, το ξέρεις, μπάζει νερά. Και σε αυτό το ταξείδι, βλέπεις πολλούς περαστικούς να έρχονται και να φεύγουν, κοινός παρανομαστής όλων, η σειρηνίαση τους για να βγεις εκτός δρόμου, εκτός πορείας, εκτός στόχου, ίσως και εκτός καταστροφής. 

Άραγε, όταν έχεις χάσει τόσα πολλά, όταν βλέπεις ότι ο στόχος είναι μακρυά, σε καταστρέφει και όλοι και μακραίνει, έχεις το δικαίωμα να κουραστείς; Έχεις το δικαίωμα να απογοητευτείς; Έχεις το δικαίωμα να απογοητευτείς; Στην ζωή μας, κάποιες επιλογές, ναι δεν είναι επιλογές... Κάποτε θυμάμαι ο Καβάφης έγραψε: 

Σα βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη,

να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος,

γεμάτος περιπέτειες, γεμάτος γνώσεις.

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,

τέτοια στον δρόμο σου ποτέ σου δεν θα βρεις,

αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή

συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει.

Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,

τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,

αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,

αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου.

Να εύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος.

Πολλά τα καλοκαιρινά πρωιά να είναι

που με τι ευχαρίστησι, με τι χαρά

θα μπαίνεις σε λιμένας πρωτοειδωμένους·

να σταματήσεις σ’ εμπορεία Φοινικικά,

και τες καλές πραγμάτειες ν’ αποκτήσεις,

σεντέφια και κοράλλια, κεχριμπάρια κ’ έβενους,

και ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής,

όσο μπορείς πιο άφθονα ηδονικά μυρωδικά·

σε πόλεις Aιγυπτιακές πολλές να πας,

να μάθεις και να μάθεις απ’ τους σπουδασμένους.

Πάντα στον νου σου νάχεις την Ιθάκη.

Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.

Aλλά μη βιάζεις το ταξείδι διόλου.

Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει·

και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,

πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,

μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.

Χωρίς αυτήν δεν θάβγαινες στον δρόμο.

Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.

Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, 

ήδη θα το κατάλαβες η Ιθάκες τι σημαίνουν. 

Πυξαράς Δημήτρης

Και τώρα τι;

Πήγε 10.. Πρώτη μέρα εργασίας μετά από διακοπές. Μια επιτυχημένη μέρα στην εργασία, καλύτερη από των υπολοίπων. Και μετά πήγε 5. Κάπου εκεί η επιτυχία σκόνταψε. Κάπου στις 6 άνοιξε η πόρτα του σπιτιού και ξεκίνησε η καθημερινή, όμορφη, θαυμάσια, ονειρική, ρουτίνα της μοναξιάς!

Σήμερα είπα να διαβάσω λίγο Θεόφιλο Γκοτιέ, καλό τυπάκι στα χρονικά του, έγραψε πολύ πράμα η αλήθεια είναι. Κάποτε είχε πει ότι " Τα μάτια είναι τόσο διαφανή που μέσα από αυτά μπορείς να δεις την ψυχή". Κατά βάση πίπες δηλαδή. Ψυχή; Την δική σου ή την δική μου; Την δική μου ή τον καθρέφτη της δικής σου ψυχής μέσα στα όμορφα μου μάτια; Δεν μας τα έλυσε όλα ο Θεόφιλος και εκεί καταλαβαίνεις ότι όσο και να προσπαθείς να κρυφτείς σε βιβλία, επιτυχίες, βόλτες και άλλα πολλά, από τον εαυτό σου δεν μπορείς να ξεφύγεις.

Και εκείνη την στιγμή ένιωσα την ανάγκη να σε ακούσω. Μου μίλησες, σου μίλησα, σε άκουγα για ώρες. Πόσο μάταιο άραγε! Μετά ήθελα να ακούσω εμένα... Έκλεισα το ραδιόφωνο και πήγα όμορφα και ωραία στο πιάνο... Πόσους μήνες είχα να το αγγίξω; Τα χέρια δεν πήγαιναν. Ξέχασαν και αυτά, όπως ξέχασα και εγώ πολλά. Επιστροφή λέει στην ρουτίνα. Και που λες, άκουγα αυτά που έπαιζα και άρχισα να με αμφισβητώ. Μετά θυμήθηκα ότι δύο κακές επιλογές, φέρνουν και μία τρίτη. Και με θαύμασα για το πόσες πολλές μαλακίες έχω διαβάσει. Τριάντα χρόνια με ξέρω, είκοσι από αυτά κρύβομαι σε σελίδες, προσπαθώ να ξεφύγω και να τα βάλεις κάτω, και δεν ξεφεύγω και μου έχει βγει και ακριβά. Δεν ξέρω πλέον. όλα είναι ρευστά.

Σκέφτομαι τι γράφω τώρα, αλλά όχι όπως τότε στο σχολείο, καταλαβαίνω ότι η σύνταξη έχει πάει περίπατο, οι παράγραφοι δεν έχουν λογική συνοχή, προσπαθώ να εκφράσω τόσα πολλά με τόσο φτωχό τρόπο. Τα εκφράζω σίγουρα λάθος. Αλλά δεν πειράζει, δεν θα τα διαβάσει κανένας, άντε πέντε έξι μαλάκες καταλάθος. Δεν θα καταλάβουν και είμαστε εντάξει. Άλλωστε μέχρι και εγώ λέω να θέσω veto στον εαυτό μου.

Με τρομάζει που πήγε έντεκα παρά. Σε μερικές ώρες, θα πάρω τα χάπια μου για να κοιμηθώ. Μια μέρα λέω να κόψω τα χάπια και να τα αντικαταστήσω με μια αγκαλιά. Σίγουρη λύση ένα λούτρινο αρκουδάκι. Δεν σε πληγώνει, δεν σε κρίνει. Είναι εκεί, όταν προσπαθείς να κλάψεις και δεν σου βγαίνει. Γιατί είπαμε, η επιτυχία τελειώνει στις πέντε, συνήθως στις έξι, όταν κάτσει στις εφτά. Αλλά τώρα; Και τώρα;

Δεν θέλω να κοιμηθώ γιατί φοβάμαι ότι θα ξυπνήσω, και μετά τι; Και τώρα τι;

Πυξαράς Δημήτρης